MU‘TEZİLE
İtikadî meselelerin yorumunda akla ve iradeye öncelik veren kelâm mezhebi.
el-BEYÂN ve’t-TEBYÎN
Câhiz’in (ö. 255/869) Arap edebiyatına dair eseri.
KİTÂBÜ’l-HAYEVÂN
Câhiz’in (ö. 255/869) canlı türlerine dair eseri.
FEZÂİLÜ’l-ETRÂK
Câhiz’in (ö. 255/869) Türkler’in karakteri ve askerlik meziyetlerine dair eseri.
el-OSMÂNİYYE
Câhiz’in (ö. 255/869) Hz. Ebû Bekir’in Hz. Ali’den üstün olduğuna ve Şîa’nın imâmet konusundaki görüşlerinin eleştirisine dair eseri.
et-TÂC fî AHLÂKİ’l-MÜLÛK
Câhiz’e (ö. 255/869) nisbet edilen siyaset ahlâkına ve yönetici-yönetilen ilişkilerine dair eser.
Hocası
NAZZÂM
Basra Mu‘tezile ekolünün ileri gelen kelâmcılarından, Nazzâmiyye kolunun kurucusu.
Hocası
İBNÜ’l-A‘RÂBÎ, Ebû Abdullah
Lugat âlimi ve şiir râvisi.
Öğrencisi
İBN KUTEYBE
Dil, edebiyat, Kur’an ilimleri, hadis ve tarih sahalarındaki eserleriyle tanınan âlim.
Öğrencisi
MÜBERRED
Arap dili ve edebiyatı âlimi.
Bazı eserlerini ithaf ettiği devlet adamı
İBNÜ’z-ZEYYÂT, Muhammed b. Abdülmelik
Abbâsî veziri, kâtip, şair, edip ve dil âlimi.
Hocası
SÜMÂME b. EŞRES
Bağdat Mu‘tezilesi’nin önemli şahsiyetlerinden biri.
Hakkında yaptığı çalışmalarla tanına şarkiyatçı
PELLAT, Charles
Fransız şarkiyatçısı.