HİKMET
Din ve felsefe alanında kullanılan geniş kapsamlı bir terim.
BİLGİ
Doğruluğu gerekli ve yeterli delillerle temellendirilmiş şuur muhtevaları.
İLİM
İslâm kültüründe ilâhî ve beşerî bilgi yanında bilim için de kullanılan kapsamlı bir terim.
DÜŞÜNME
METAFİZİK
Var olması bakımından varlığı konu edinen, fizik ötesi sebepler ve bilginin ilkelerini araştıran felsefe disiplini.
FELSEFE-i ÛLÂ
Teorik felsefenin varlığı varlık olarak ele alan, Tanrı ve diğer fizik ötesi varlıkları ve tabii ilimlerin ilkelerini araştıran bölümü; ilk felsefe, metafizik.
HAKİKAT
Çeşitli anlamlarda kullanılan felsefe ve tasavvuf terimi.
FİLOZOF
Varlık, bilgi, dil ve değerler alanıyla ilgili problemleri akılcı ve tenkitçi bir yaklaşımla ele alıp temellendirmeye çalışan düşünce adamı.
KİNDÎ, Ya‘kūb b. İshak
İlk İslâm filozofu ve Meşşâî okulunun kurucusu.
ARİSTO
İslâm felsefesi üzerinde önemli etkileri olan İlkçağ Yunan filozofu.
TERCÜME HAREKETLERİ
BEYTÜLHİKME
Ortaçağ İslâm ilim ve kültür tarihinde tercüme ve yüksek seviyedeki ilmî araştırmaların yapıldığı merkezlere verilen ad.
MÂ BA‘DE’t-TABÎA
Aristo’nun (ö. m.ö. 322) Metafizika’sının İslâm literatüründeki adı; varlık ve bilgi problemleriyle felsefenin bu problemleri inceleyen disiplini için kullanılan felsefe terimi.
MANTIK
Düşünme faaliyetinde zihni hatalardan koruyan, doğru düşünmenin kurallarını, ölçülerini ve yöntemlerini gösteren ilim yahut sanat.
MEŞŞÂİYYE
İslâm toplumunda Aristo sistemini temel alan felsefî hareketlere verilen ad.
İŞRÂKIYYE
Şehâbeddin es-Sühreverdî’nin (ö. 587/1191) kurduğu mistik ve teosofik felsefe.
TABİATÇILAR
İyonyalı filozoflar gibi tabiat bilimlerine dayalı bir metafizik kurma çabası içinde olan İslâm filozoflarının temsil ettiği akım.
DEHRİYYE
Âlemin ezelî olduğunu ve bir yaratıcısının bulunmadığını savunan materyalist felsefe akımı.
YENİ EFLÂTUNCULUK
III. yüzyılda ortaya çıkan, Batı Ortaçağ ve İslâm düşüncesini etkileyen felsefe okulu.
REVÂKIYYÛN
Helenistik dönemde ortaya çıkan felsefe okulu, Stoacılar.