TDV İslâm Ansiklopedisi editörleri tarafından tespit edilen ilişkili maddeler aşağıda sunulmaktadır. Fakat, HIRİSTİYANLIK maddesi ile arasında alaka kurulabilecek ansiklopedi maddeleri bunlarla sınırlı olmayabilir.
DİN
ÎSÂ
Kur’an’da adı geçen ve kendisine kutsal kitap İncil verilen peygamber.
EHL-i KİTAP
Kur’ân-ı Kerîm’de genellikle yahudiler ve hıristiyanlar için kullanılan tabir.
KİTÂB-ı MUKADDES
Ahd-i Atîk ile Ahd-i Cedîd’den oluşan hıristiyan kutsal kitabı.
İNCİL
Hz. Îsâ’ya verilen ilâhî kitabın Kur’an’daki adı.
TESLÎS
Milâdî III-IV. yüzyıllar arasında şekillenen ve hıristiyan akîdesinin temelini oluşturan üçlü ilâhlık anlayışı.
KİLİSE
Hıristiyanlık inancını benimseyenlerin oluşturduğu topluluk, mezhep; hıristiyan mâbedi.
KATOLİKLİK
İnanç ve ahlâk alanında papanın otorite kabul edildiği, Hıristiyanlığın en kalabalık cemaatini teşkil eden hıristiyan kilisesi/mezhebi.
ORTODOKSLUK
Daha çok Doğu Avrupa ülkelerinde hâkim olan, üç ana hıristiyan mezhebinden biri.
PROTESTANLIK
XVI. yüzyıl reform hareketine dayanan ve farklı kiliselerden oluşan Hıristiyanlık anlayışı.
HAÇ
Hıristiyanlık’ta büyük önem taşıyan dinî figür.
AHD-i CEDÎD
Kitâb-ı Mukaddes’in sadece hıristiyanlara ait olan ikinci kısmının adı.
VAFTİZ
Hıristiyanlık’ta cemaate katılımın göstergesi olarak kişinin suya daldırılması ya da üzerine su dökülmesi şeklinde icra edilen dinî merasim.
ASLÎ GÜNAH
Hıristiyanlık’ta, Hz. Âdem ile Havvâ’nın cennette “yasak meyve”den yemek suretiyle işlediklerine ve nesilden nesile bütün insanlığa intikal ettiğine inanılan suç.
MESÎH
Muhtelif dinlerde dünyanın sonuna doğru gelmesi beklenen kurtarıcının Yahudilik ve Hıristiyanlık’taki adı.
HAVÂRİ
Hz. Îsâ’nın, kendisine yardımcı olmak üzere seçtiği on iki kişiden her biri için kullanılan tabir.
NOEL
Hz. Îsâ’nın doğum günü kutlamasına verilen ad.
PASKALYA
Hıristiyanlık’ta Hz. Îsâ’nın çarmıha gerilerek öldürüldükten sonra yeniden dirilişi inancıyla ilişkili bayram.
ENGİZİSYON
Hıristiyanlık’tan uzaklaşan veya dinî esaslara aykırı davranan kimseleri cezalandırmak için kurulan Katolik kilise mahkemeleri.
AFOROZ
Kilise hukukuna göre, yetkili dinî şahsiyetler veya meclisler tarafından suçlu görülen bir hıristiyanın cemaatten çıkarılması.
ENDÜLJANS
Hıristiyanlık’ta, işlenen günahlardan dolayı dünyada çekilecek cezanın belirli şartlar karşılığında kilise tarafından affedilmesi anlamında kullanılan terim.
PAPALIK
Katolik kilisesinin ruhanî ve cismanî liderliğini temsil eden makam.
PATRİK
Hıristiyanlığın doğu kiliselerinde başpiskoposlara verilen dinî ve idarî unvan.
ÂBÂ
Kur’ân-ı Kerîm’de daha çok müşriklerin, atalarının dinine bağlılığını tenkit için kullanılan bir tabir.
KONSİL
Katolik hıristiyan literatüründe dinî meseleleri tartışıp çözmek üzere bir araya gelen yüksek düzeydeki din adamları kuruluna verilen ad.
İZNİK KONSİLİ
Hıristiyanlık tarihindeki ilk genel konsil.
VATİKAN KONSİLİ
Katolik hıristiyan teolojisi açısından büyük önem taşıyan son iki konsil.
MİSYONERLİK
Evrensel dinler ve özellikle Hıristiyanlık bağlamında dinin yayılması amacıyla yapılan sistematik faaliyetler.
RUHBAN
Kur’ân-ı Kerîm’de kendilerini ibadete adayan hıristiyanlar için kullanılan bir terim.
MANASTIR
Bazı dinlerde zâhid din adamlarının cemaat halinde yaşadığı bina veya binalar topluluğu.
REFORM
XVI. yüzyılda Avrupa’da ortaya çıkan ve yeni Hıristiyanlık anlayışını savunan akımların genel adı.
NESTÛRÎLİK
İstanbul Patriği Nestûr’un (ö. 451) öncülüğünde oluşan bir hıristiyan mezhebi.
SÜRYÂNÎLER
Doğu hıristiyan kiliseleri arasında yer alan ve Ya‘kūbîler adıyla da bilinen grup.
MÂRÛNÎLER
Kurucusu Aziz Mârûn’a nisbet edilen ve V. yüzyıldan itibaren ağırlıklı olarak Lübnan’da yaşayan bir hıristiyan cemaati.
MELKÂİYYE
Hıristiyanlık’ta bir mezhep.
MERKŪNİYYE
Milâdî II. yüzyılda ortaya çıkan ve günümüzde müntesibi bulunmayan ilk heretik hıristiyan mezhebi.
YAHUDİ HIRİSTİYANLIĞI
Yahudi kökenli olup yahudi dinine mensupken Hz. Îsâ’ya inananların temsil ettiği inanç sistemi.
FENER RUM ORTODOKS PATRİKHÂNESİ
İstanbul’da ve diğer bazı bölgelerdeki Ortodokslar’ın ruhanî merkezi.
YEHOVA ŞAHİTLERİ
XIX. yüzyılda Amerika’da Protestan Adventist mezhebi içinde meydana gelen mesîhî dinî akım.
CİZVİTLER
Katolik Hıristiyanlığın Îsâ Cemiyeti de denilen ikinci büyük tarikatı.
FRANKLAR
İslâm dünyasında Katolik ve Protestan mezheplerine mensup hıristiyan Avrupalılar’a verilen ad.
HAÇLILAR
XI. yüzyılın sonlarında Avrupa dünyasının “Kudüs’ü kurtarma” sloganı ile, Türkler’i Anadolu’dan atmak ve bütün Ortadoğu’yu ele geçirmek için başlattığı siyasî amaçlı askerî harekâta katılanlara verilen ad.
DÂVİYYE ve İSBİTÂRİYYE
Ortaçağ’da dinî ve askerî maksatlarla kurulan iki şövalye tarikatı.
