TDV İslâm Ansiklopedisi editörleri tarafından tespit edilen ilişkili maddeler aşağıda sunulmaktadır. Fakat, MESNEVİ maddesi ile arasında alaka kurulabilecek ansiklopedi maddeleri bunlarla sınırlı olmayabilir.
Türk edebiyatının ilk mesnevisi
KUTADGU BİLİG
Yûsuf Has Hâcib tarafından XI. yüzyılda yazılmış, Türk dilinin, edebiyatının ve kültür tarihinin en önemli kaynaklarından.
Mesnevi denince akla gelen ilk eser
MESNEVÎ
Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî’nin (ö. 672/1273) tasavvuf anlayışını içeren İslâm kültürünün en önemli eserlerinden biri.
HAMSE
Klasik İran ve Türk edebiyatlarında bir şairin beş mesnevisinden oluşan külliyat.
Türk edebiyatına ait orijinal mesneviler
MEVLİD
Hz. Peygamber’in doğumu; doğum yıl dönümü vesilesiyle yapılan törenlere verilen isim; bu törenlerde okunmak üzere yazılmış eserlerin ortak adı.
Türk edebiyatına ait orijinal mesneviler
Mİ‘RÂCİYYE
İslâm edebiyat ve sanatlarında Hz. Peygamber’in mi‘racını konu alan eserlerin genel adı.
Türk edebiyatına ait orijinal mesneviler
HİLYE
Bilhassa Hz. Peygamber’in fizikî özellikleri, bunları anlatan edebî eserler ve aynı konuda hüsn-i hatla yazılmış levhalar için kullanılan terim.
Türk şairlerini etkileyen mesnevi şairlerinden
SENÂÎ
İranlı şair ve Farsça tasavvufî mesnevi tarzının kurucusu.
Türk şairlerini etkileyen mesnevi şairlerinden
ATTÂR, Ferîdüddin
İranlı meşhur şair ve mutasavvıf.
Türk şairlerini etkileyen mesnevi şairlerinden
NİZÂMÎ-i GENCEVÎ
Fars edebiyatında hamse türünün kurucusu sayılan şair.
Türk şairlerini etkileyen mesnevi şairlerinden
MEVLÂNÂ CELÂLEDDÎN-i RÛMÎ
Mevleviyye tarikatının kurucusu, mutasavvıf, âlim ve şair.
Hamse sahibi şairlerden
ALİ ŞÎR NEVÂÎ
Klasik Çağatay edebiyatının tesirleri Osmanlı edebiyatı sahasında da devam etmiş en büyük şairi; devlet adamı.
Hamse sahibi şairlerden
HAMDULLAH HAMDİ
Mesnevileriyle tanınan mutasavvıf şair.
Hamse sahibi şairlerden
LÂMİÎ ÇELEBİ
Daha çok Molla Câmî’den yaptığı çevirilerle tanınan divan şairi ve Nakşibendî şeyhi.
Hamse sahibi şairlerden
TAŞLICALI YAHYÂ
Hamsesiyle ünlü divan şairi.
Hamse sahibi şairlerden
ATÂÎ, Nev‘îzâde
Taşköprizâde’nin (ö. 968/1561) eş-Şeḳāʾiḳu’n-Nuʿmâniyye’sine yazdığı zeyille tanınan Osmanlı âlim ve şairi.
Hamse sahibi şairlerden
FEYZÎ, Subhizâde
Divan şairi.
Mesnevi nazım şekliyle yazılan manzum hikâyeler
LEYLÂ ve MECNÛN
Doğu edebiyatlarında çok işlenmiş bir aşk hikâyesinin kahramanları ve bu hikâyeyi konu alan eserlerin ortak adı.
Mesnevi nazım şekliyle yazılmış bir aşk hikâyesi
LEYLÂ vü MECNÛN
Fuzûlî’nin (ö. 963/1556) aşk konulu ünlü mesnevisi.
Mesnevi nazım şekliyle yazılan manzum hikâyeler
HÜSREV ve ŞÎRİN
İran ve Türk edebiyatlarına has klasik mesnevi konusu.
Mesnevi nazım şekliyle yazılmış bir aşk hikâyesi
HÜSREV ü ŞÎRÎN
Altın Orda şairlerinden Kutb tarafından yapılan, Nizâmî-i Gencevî’nin aynı adı taşıyan mesnevisinin ilk Türkçe tercümesi.
Süleyman Çelebi’nin mesnevi şeklinde yazdığı Vesîletü’n-necât’ı
MEVLİD
Süleyman Çelebi’nin (ö. 825/1422) asıl adı Vesîletü’n-necât olan meşhur eseri.
Tanzimat döneminde yazılan bir mesnevi
HARÂBÂT
Ziyâ Paşa’nın (ö. 1880) klasik Türk, Fars ve Arap şiiri için düzenlediği antoloji.
