RUNYUN, Mustafa

Aslen Hâdimli olup Konya’da doğdu. Babası Konya’nın tanınmış simalarından Kaşıkçı Ali Rızâ Efendi’dir. İlk öğrenimini burada yaptı. 1934’te babası ile birlikte hacca gitti. Ertesi yıl bütün aile Türkiye’den ayrılarak Şam’da bir yıl kaldı ve ardından Medine’ye yerleşti. Mustafa Runyun burada kardeşi Abdullah ile birlikte, Bozkırlı Muhammed Bahâeddin Efendi’nin oğlu olan Zeynelâbidin Efendi’nin sohbetlerine devam etti. Babası Ali Rızâ’nın ifadesine göre Zeynelâbidin Efendi bu sohbetlerde oğullarına ilim sevgisiyle vatana dönerek hizmet etme aşkı aşıladı. Daha sonra Mısır’a giden Mustafa Runyun orta ve yüksek öğrenimini Ezher’de tamamladı ve hâkimlik ihtisası yaptı. Mustafa Sabri Efendi, Zâhid Kevserî ve Mehmed İhsan Efendi gibi Türk âlimlerinin derslerine ve sohbetlerine katıldı. Burada Ahmet Davudoğlu, Ali Yakup Cenkçiler, Ali Ulvi Kurucu ve İsmail Ezherli gibi Mısır’da öğrenim gören bir grubun içinde yer aldı. On iki yıllık tahsilinin ardından 1950’de Türkiye’ye dönünce Mısır’daki öğrenimi altı yıllık yüksek tahsil olarak kabul edildi. 1951 yılında askerlik görevini yaptı. 1952’de Diyanet İşleri Başkanlığı Müşavere ve Dinî Eserler İnceleme Kurulu üye yardımcılığına tayin edildi, bu görevi 21 Eylül 1957 tarihine kadar sürdü. Bu dönemde ayrıca Hacı Bayram Camii’nde hatiplik ve Ankara İmam-Hatip Okulu’nda öğretmenlik yaptı. Ankara Radyosu’ndaki dinî sohbetleriyle ismini duyurdu. Kur’ân-ı Kerîm tercümesi hazırlamak üzere 1956’da Diyanet İşleri Başkanlığı’nca kurulan ilk heyette yer aldı. 1957’deki milletvekili seçimlerinde Demokrat Parti’den Konya milletvekili oldu. 27 Mayıs 1960 İhtilâli’nin ardından Yassıada’da bir süre tutuklu kaldı, ardından Kayseri cezaevinde hapis yattı. Cezaevinden çıktıktan sonra Şişli Camii imam-hatipliğine tayin edildi ve uzun süre bu görevini sürdürdü. 1970’te İstanbul Yüksek İslâm Enstitüsü Arapça öğretmenliğine getirildi ve 1981’de emekli oluncaya kadar bu görevine devam etti. 1970’te İslâmî İlimler Araştırma Vakfı’nın kurucu üyeleri arasında yer aldı. İstanbul’da vefat eden Mustafa Runyun, Sahrayıcedid Mezarlığı’na defnedildi.

Eserleri. Fatih Devrinde İlim ve O Devirde Yetişen İlim Adamları (Ankara 1953, Osman Keskioğlu ile birlikte); Ankara Radyosundan Dinî ve Ahlâkî Müsahabelerim (I-III, Eskişehir-Ankara 1956-1958); Hacı Bayram Minberinden Hutbelerim (Ankara 1956, 1963; İstanbul 1968); Ana-Babaya Hürmet (Ankara 1957); Kur’an-ı Kerim’den Dinî Hikâyeler (İstanbul 1963-1966, 1967; Konya 1979) (Seyyid Kutub ve Abdülhamîd Cûde es-Sehhâr’ın eserlerinden yaptığı tercümeler olup on sekiz kitapçıktan oluşur: Âdem ile Havvâ, Kābil ile Hâbil, Nûh’un Gemisi, İrem Şehri ve Âd Kavmi, Sâlih Peygamberin Devesi, İbrâhim Allah’ı Arıyor, İsmâil’in Kurtuluşu, Yûsuf’un Rüyası, Doğruluk Örneği Yûsuf, Medyen Kabilesi ve Şuayb Peygamber, Mûsâ’nın Asâsı, Mûsâ ve İlâhî Levhalar, Mûsâ ile Hızır, Dâvûd Peygamber, Süleyman ile Belkıs, Meryemoğlu Îsâ, Ashâb-ı Kehf, Allah’ın Yüce Kudreti); Peygamberimizin Müezzini Hz. Bilâl-i Habeşi (İstanbul 1967) (Abdülhamîd Cûde es-Sehhâr’ın Bilâl Müʾezzinü’r-Resûl adlı eserinin tercümesidir).

Bu madde TDV İslâm Ansiklopedisi’nin 2008 yılında İstanbul’da basılan 35. cildinde, 245-246 numaralı sayfalarda yer almıştır. Matbu nüshayı pdf dosyası olarak indirmek için tıklayınız.