AKLİYYÂT
Aklın bilgi edinme alanları veya akılla elde edilen bilgiler mânasında kullanılan terim.
AKL-ı SELÎM
Hüküm ve kararlarında doğruyu yanlıştan, iyiyi kötüden ayıran akıl, sağduyu.
MA‘KŪL
Akılla kavranabilen, düşünülür olan varlık ya da kavram anlamında felsefe terimi.
BİLGİ
Doğruluğu gerekli ve yeterli delillerle temellendirilmiş şuur muhtevaları.
KALB
ZİHİN
İnsanın idrak gücü.
DÜŞÜNME
NEFİS
İnsanın özü, kendisi, ilâhî latife, kötü huyların ve süflî arzuların kaynağı anlamında bir terim.
HADS
Bir düşünce konusunun doğrudan doğruya, kasıt ve ihtiyar olmaksızın birdenbire kavranması, aklî sezgi.
HİKMET
Din ve felsefe alanında kullanılan geniş kapsamlı bir terim.
TEKLİF
Allah’ın kulunu bir işi yapma veya yapmama hususunda yükümlü tutması anlamında terim.
TEMYİZ
İnsanın söz ve davranışlarının sebep ve sonuçlarını idrak edebilme ve bu idrake uygun biçimde iradesini kullanabilme gücü anlamında fıkıh terimi.
İLMÜ’n-NEFS
Ruhun mahiyetini, dış ve iç duyuları, hayal ve akıl gibi melekeleri inceleyen ilim dalı, psikoloji.
İSTİDLÂL
Bir veya birden çok önermeden başka bir önerme çıkarma, akıl yürütme anlamında mantık terimi.
VİCDAN
HEVÂ
Nefsânî arzu ve eğilimleri ifade eden bir ahlâk ve tasavvuf terimi.
KEŞF
Aklın ve duyuların yetersiz kaldığı ilâhiyyât konularında doğrudan bilgi edinme yolu anlamında bir tasavvuf terimi.
İTTİSÂL
İnsan aklının, kozmik akılların sonuncusu olan faal akılla kurduğu ilişki anlamında felsefe terimi.
BEYZÂ
Allah’tan ilk feyezan eden varlık olan akl-ı evvel veya melekût âlemi anlamında kullanılan tasavvuf terimi.